CÂU HỎI THƯỜNG GẶP:
- Tại sao chúng ta bắt đầu sàng lọc bệnh lao trước khi nhập cảnh?
Bệnh lao được định nghĩa là bệnh truyền nhiễm Loại II theo Luật về Phòng chống bệnh truyền nhiễm và Chăm sóc y tế cho bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm. Trong những năm gần đây, số ca mắc bệnh lao ở người nước ngoài đang gia tăng tại Nhật Bản. Năm 2023, 16,0% số ca mắc lao mới được ghi nhận là ở những người nước ngoài.
Ngoài ra, một số quốc gia khác ngoài Nhật Bản đã triển khai sàng lọc bệnh lao cho công dân nước ngoài, và đây là một biện pháp kiểm soát bệnh lao đối với những người nhập cảnh. Với bối cảnh trên, việc sàng lọc lao trước khi nhập cảnh sẽ được triển khai đối với công dân đến từ các quốc gia mà có số bệnh nhân mắc lao đặc biệt lớn tại Nhật, đang có ý định nhập cảnh vào Nhật và lưu trú trong thời gian trung và dài hạn.
2. Những quốc gia và đối tượng nào phải sàng lọc bệnh lao trước khi nhập cảnh?
Các quốc gia phải sàng lọc là các nước có tỷ lệ lớn các trường hợp người sinh ra ở nước đó được chẩn đoán mắc bệnh lao trong thời gian lưu trú tại Nhật Bản (Philippines, Việt Nam, Indonesia, Nepal, Myanmar và Trung Quốc (sau đây gọi chung là “các quốc gia mục tiêu”)). Đối với những người thuộc diện sàng lọc, họ phải là công dân của các quốc gia mục tiêu có ý định nhập cảnh và lưu trú tại Nhật Bản với tư cách là người lưu trú trung hạn đến dài hạn (*) (trừ người có giấy phép tái nhập cảnh), hoặc những người nhập cảnh, lưu trú theo Thông báo hoạt động đặc định số 53 (Người làm việc từ xa ở nước ngoài) hoặc số 54 (Vợ/chồng hoặc con của Người làm việc từ xa ở nước ngoài).
Tuy nhiên, nếu giấy phép cư trú hoặc giấy tờ khác do chính phủ nơi cư trú của người nộp đơn cấp xác nhận rằng nơi cư trú hiện tại của họ nằm ngoài quốc gia hoặc khu vực mục tiêu thì người nộp đơn sẽ được miễn sàng lọc bệnh lao, bất kể thời gian sinh sống tại nơi cư trú hiện tại.
Những người tham gia Chương trình JET, thực tập sinh JICA (cả dài hạn và ngắn hạn), học sinh sinh viên quốc tế của Chương trình Học bổng Phát triển Nguồn nhân lực (JDS) của JICA, học sinh sinh viên Học bổng Chính phủ Nhật Bản do đại sứ quán tiến cử, học sinh sinh viên nước ngoài nhập cảnh vào Nhật Bản theo các chương trình giáo dục và đào tạo được ủy quyền, điều dưỡng viên và chuyên viên chăm sóc được nhận theo các Hiệp định Đối tác Kinh tế (EPA) với các quốc gia áp dụng, lao động kỹ năng đặc định người nước ngoài và công dân nước ngoài nhập cảnh, Hoạt động đặc định (Chuẩn bị làm việc trong ngành vận tải ô tô đặc định) vào Nhật Bản theo Dự án nhận Người nước ngoài Làm Dịch vụ Dọn dẹp Nhà cửa tại các Khu vực Chiến lược Đặc biệt của Quốc gia (theo Đạo luật về các Khu vực Chiến lược Đặc biệt của Quốc gia, Điều 16-4) sẽ được tạm thời miễn sàng lọc.
(*)“Người lưu trú trung hạn và dài hạn” là những cá nhân được quy định tại khoản 3 Điều 19 của Luật Kiểm soát Xuất nhập cảnh và Công nhận Người tị nạn (sau đây gọi là “Luật Kiểm soát nhập cảnh”). Họ là những người nước ngoài đang cư trú tại Nhật Bản với tư cách lưu trú, không bao gồm những người thuộc một trong các nhóm sau: (1) người được cấp thời hạn lưu trú không quá ba tháng; (2) người được cấp tư cách lưu trú là “Lưu trú ngắn hạn”; (3) người được cấp tư cách lưu trú là “Ngoại giao” hoặc “Công vụ”; và (4) người được Bộ Tư pháp quy định là tương đương với người được nêu từ (1) đến (3)).
3. Quy trình sàng lọc như thế nào?
- Người nộp đơn tiến hành khám sức khỏe và chụp X-quang ngực tại cơ sở y tế được chỉ định tại các quốc gia cần sàng lọc.
- Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao sẽ được Cơ sở y tế chỉ định cấp khi người nộp đơn được chẩn đoán không mắc bệnh lao hoạt động thông qua các xét nghiệm trên
- Người nộp đơn sẽ phải nộp Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao khi nộp đơn xin Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (hoặc khi nộp đơn xin thị thực tại cơ quan ngoại giao Nhật Bản ở nước ngoài trong trường hợp họ nộp đơn xin thị thực mà không có Giấy chứng nhận tư cách lưu trú).
Cơ sở y tế chỉ định là cơ sở y tế được chính phủ Nhật Bản chỉ định để đảm bảo chất lượng sàng lọc lao trước khi nhập cảnh. Đây là những cơ sở y tế được cơ quan đại diện ngoại giao của Nhật Bản tại quốc gia mục tiêu tiến cử và được Trung tâm Đánh giá Chất lượng sàng lọc bệnh lao (đơn vị được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản ủy quyền) đánh giá là đáp ứng đủ tiêu chuẩn của Chính phủ Nhật Bản.
* Những người được chẩn đoán mắc bệnh lao hoạt động sau khi hoàn tất quá trình điều trị phải kiểm tra lại bệnh lao tại cơ sở y tế được chỉ định.
4. Khi nào sẽ bắt đầu sàng lọc?
Quốc tịch Việt Nam: bắt đầu được yêu cầu nộp giấy chứng nhận không mắc bệnh lao từ ngày 1/9/2025.
Nguồn: Ministry of Health, Labour and Welfare of Japan – Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản
JPETS là gì?
Đối tượng khám sàng lọc bệnh lao trước khi nhập cảnh Nhật Bản
(*2) “Người lưu trú trung và dài hạn” là những cá nhân được quy định tại Điều 19-3 của Luật Quản lý xuất nhập cảnh và Công nhận Người tị nạn (là người nước ngoài có tư cách lưu trú đang sinh sống tại Nhật Bản, không bao gồm những người thuộc một trong các nhóm sau: (1) người được cấp thời hạn lưu trú không quá ba tháng; (2) người được cấp tư cách lưu trú ngắn hạn; (3) người được cấp tư cách lưu trú Ngoại giao hoặc Công vụ; và (4) người được Bộ Tư pháp quy định là tương đương với người được nêu từ (1) đến (3)).
Những người nộp đơn có ý định nhập cảnh hoặc lưu trú tại Nhật Bản theo diện yêu cầu phải kiểm tra y tế, trong đó có chụp X-quang ngực nhằm mục đích xét nghiệm bệnh lao, trước khi nhập cảnh (xem lưu ý), sẽ tạm thời được miễn việc sàng lọc này.(LƯU Ý) Những người tham gia Chương trình JET, thực tập sinh JICA (cả dài hạn và ngắn hạn), học sinh sinh viên quốc tế của Chương trình Học bổng Phát triển Nguồn nhân lực (JDS) của JICA, học sinh sinh viên Học bổng Chính phủ Nhật Bản do Đại sứ quán tiến cử, học sinh sinh viên nước ngoài nhập cảnh vào Nhật Bản theo các chương trình giáo dục và đào tạo được ủy quyền, điều dưỡng viên và chuyên viên chăm sóc được tiếp nhận theo các Hiệp định Đối tác Kinh tế (EPA) với các quốc gia áp dụng, lao động kỹ năng đặc định người nước ngoài và công dân nước ngoài nhập cảnh, Hoạt động đặc định (Chuẩn bị làm việc trong ngành vận tải ô tô đặc định) vào Nhật Bản theo Dự án nhận Người nước ngoài Làm Dịch vụ Dọn dẹp Nhà cửa tại các Khu vực Chiến lược Đặc biệt của Quốc gia (theo Đạo luật về các Khu vực Chiến lược Đặc biệt của Quốc gia, Điều 16-4)
(*1)Là các quốc gia có nguồn khách du lịch tới Nhật trong đó có nhiều người từng mắc lao
(*2)Những người lưu trú trên 3 tháng với mục đích học tập, làm việc, v.v.
(*3)Được Chính phủ Nhật Bản chỉ định.
Cơ sở y tế chỉ định của quốc gia được yêu cầu khám sàng lọc bệnh lao sẽ là cơ sở y tế trong quốc gia đó được chính phủ Nhật Bản quy định nhằm đảm bảo chất lượng khám bệnh, xét nghiệm.
Phòng khám được chỉ định:
・Sau khi được thăm khám, kiểm tra và chụp x-quang ngực, nếu thấy có dấu hiệu bệnh cá nhân đó sẽ cần phải làm xét ngiệm nước bọt.
・Tải kết quả xét nghiệm lên Hệ thống quản lý thông tin JPETS (Hệ thống trực tuyến cho việc sàng lọc bệnh lao trước khi nhập cảnh vào Nhật Bản).
・Cấp Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao nếu không có bệnh lao hoạt động.

Cách thức thực hiện khám sàng lọc bệnh lao
- Người thuộc đối tượng khám sàng lọc bệnh lao cần khám sức khỏe và chụp X-quang ngực (hoặc xét nghiệm nước bọt theo quyết định của bác sĩ nếu có vấn đề đáng lo ngại) tại các cơ sở y tế chỉ định (danh sách bên dưới) ở các quốc gia trong diện yêu cầu.
- Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao sẽ được Phòng khám cấp khi người nộp đơn không mắc bệnh lao.
- Người nộp đơn sẽ phải nộp Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao khi nộp đơn xin Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (hoặc khi nộp đơn xin thị thực tại cơ quan ngoại giao Nhật Bản ở nước ngoài trong trường hợp họ nộp đơn xin thị thực mà không có Giấy chứng nhận tư cách lưu trú).
[Thông tin bổ sung]Người nộp đơn sẽ phải xuất trình hộ chiếu hợp lệ để xác minh danh tính của mình.
Chi phí sàng lọc bệnh lao sẽ do người nộp đơn chi trả.
Chi phí và số ngày dự kiến để cấp Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao có thể khác nhau tùy theo cơ sở y tế.
Về nguyên tắc, Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao sẽ có hiệu lực trong 180 ngày kể từ ngày chụp X-quang ngực. (Thời hạn có hiệu lực có thể giảm xuống còn 90 ngày tùy thuộc vào điều kiện. Vui lòng liên hệ với Phòng khám để biết thêm chi tiết.)
Người nộp đơn phải giữ bản sao Giấy chứng nhận không mắc bệnh lao vì có thể được yêu cầu xuất trình giấy này ngay cả sau khi nhập cảnh vào Nhật Bản.
CÁC ĐỊA ĐIỂM ĐƯỢC CHỈ ĐỊNH KHÁM LAO TRƯỚC KHI NHẬP CẢNH NHẬT BẢN (JPETS)
Cơ sở y tế chỉ định là cơ sở y tế được chính phủ Nhật Bản chỉ định để đảm bảo chất lượng sàng lọc lao trước khi nhập cảnh. Đây là những cơ sở y tế được cơ quan đại diện ngoại giao của Nhật Bản tại quốc gia mục tiêu tiến cử và được Trung tâm Đánh giá Chất lượng sàng lọc bệnh lao (đơn vị được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản ủy quyền) đánh giá là đáp ứng đủ tiêu chuẩn của Chính phủ Nhật Bản. 
